O skokach

Dyscypliny w spadochroniarstwie:

Canopy relative work (CRW)

Canopy Relative Work jest to konkurencja inaczej nazywana „kanapami”. Jest to zespołowa akrobacja powietrzna, którą wykonuje się na otwartych spadochronach typu „latające skrzydło”, polegająca na łączeniu się skoczków w formację, w której każdy ze skoczków trzyma się linek lub czaszy z boku, z góry lub z dołu.

Wykonując formację CRW jeden skoczek musi pełnić rolę bazy. Budowanie formacji rozpoczyna się od niego, utrzymuje lot na zadanym kierunku, dodatkowo powinien mieć ciągły kontakt wzrokowy ze skoczkiem, który dolatuje do niego lecąc za nim na mniejszej wysokości. Gdy tamten podleci krawędzią natarcia do nóg skoczka-bazy – ten chwyta krawędź natarcia. Skoczek pełniący funkcję bazy powinien dać sygnał, czy zetknięcie nastąpiło centralnie i jeżeli tak, zsunąć się w dół i umieścić nogi w taśmach skoczka dolnego. Następni skoczkowie dołączają do skoczka znajdującego się poniżej. Powodzenie kanapy zależy przede wszystkim od precyzji sterowania każdego ze skoczków.

Aby wykonywać bezpieczne tworzenia formacji kanapowych najlepiej używać spadochronów szybujących siedmiokomorowych, które mają zbliżone właściwości lotne najlepiej, aby były to spadochrony jednakowej firmy i modelu, rozmiarami dobrane do wagi skoczka. W Polsce nie rozgrywa się zawodów w „kanapach”. Według programu szkolenia skoczków spadochronowych dopuszcza się do skoków na kanapy spadochroniarzy, którzy wykonali wcześniej 100 skoków i posiadających świadectwo kwalifikacji. Tworzenie formacji kanapowych wymaga dobrego wyczucia prędkości spadochronów i dystansu między nimi. Formacje te wykonuje się z wysokości co najmniej 1500 m, co umożliwia zarówno połączenie się spadochronów, jak i bezpieczne rozejście. W kanapach obowiązuje ta sama zależność, jak w innych formach spadochroniarstwa – im wyżej, tym bezpieczniej. Na świecie rozgrywa się zawody rangi Mistrzostw Europy i Mistrzostw Świata.

24 listopada 2007r. został ustanowiony nowy Rekord Świata, formacja została zbudowana przez 100 skoczków! Rekord z 2005r. (85 skoczków) został pobity na strefie „Florida Skydive Center” w USA.

Akrobacja zespołowa (Relative work)

Akrobacja zespołowa jest wykonywana przez zespół czterech lub ośmiu skoczków w podczas swobodnego spadania. Skoki wykonuje się z ustalonej wysokości. Polega ona na odpowiednim manewrowaniu własnym ciałem w celu utworzenia zaplanowanej wcześniej figury.

Big way

Akrobacja zespołowa od jej powstania niezmiennie ewoluowała. Spadochroniarze wyskakiwali z samolotu trzymając się za ręce lub uprząż spadochronu, tworząc przy tym nowe figury, a w dalszej części układy figur. Z czasem formacje zaczęły przybierać na liczbie uczestników. Z roku na rok powstawały coraz liczniejsze formacje, wymagające od skoczka coraz większych umiejętności.

Skoki Big Way’owe są wykonywane z wysokości od 4000m do 7000m, uzyskany w ten sposób czas na swobodne spadanie (4000m = 1 min, 7000m = 2 min zakładając, że otwarcie spadochronu będzie się odbywać na wysokości 1200-1000m) jest zagospodarowany przez skoczków co do ułamka sekundy. Obecnie wykonywane projekty składają się od 12 do 400 skoczków.

Tutaj można popuścić wodze fantazji i tworzyć niesamowite figury na niebie. W 2008 roku polscy skoczkowie po kilku próbach pobili rekord Polski, ustanawiając go na 45 osób.

Free style (wolny styl)

Jest to konkurencja która polega na swobodnym spadaniu i jednoczesnym, płynnym wykonywaniem figur przypominajšcych taniec baletowy. Ewolucje wykonuje się indywidualnie. Zadaniem zawodnika jest wykonanie układu kilku figur dowolnych lub obowiązkowych, w zależności od propozycji organizatora. Skoki wykonuje się z dużych wysokości 4000 lub 5000 m w towarzystwie jednego lub dwóch kamerzystów, którzy nagrywają wykonane ewolucje typu: „łabędź”, „łza”, „piruet”, „kompas” itd. Podczas wykonywania układu spadochroniarz może lecieć szpagatem, głową w dół czy też potrafi wykonać salta, obroty i piruety. Czas na wykonanie skoku wynosi 40 – 50 sekund. Spadochroniarz, który wykonuje skok ubrany jest w specjalny kombinezon ułatwiający wykonanie pewnych figur.

W Polsce dyscyplina ta jest jeszcze mało popularna. W odróżnieniu od innych dyscyplin spadochronowych free style daje możliwość tworzenia własnej interpretacji oraz tworzenia nowych figur. Dzięki tej dyscyplinie można „bawić się w powietrzu ruchem”.

Free fly

Konkurencja ta jest stosunkowo młoda i preferowana jest przez spadochroniarzy znudzonych standardowym skakaniem, polegającym na swobodnym spadaniu. Jest to przemieszczanie się w różnych pozycjach, w dowolnym kierunku i z różną prędkością. Po prostu nowy sposób na latanie. Skoki wykonywane są zespołowo można wykonywać różne niesamowite rzeczy w powietrzu, jak spacer po niebie, w jedną i w drugą stronę, różne mijanki z dużą szybkością, różne obroty wokół wszelkich osi. Podczas skoku lecąc głową w dół spadochroniarze osiągają duże prędkości z rzędu 300 km/h, dlatego wykonują skoki z dużych wysokości. Wykonywanych jest wiele pozycji (stojąc, siedząc, na głowie, na plecach).

Jedną z podstawowych pozycji jest technika Head – up czyli głową do góry. Jest to ogólna nazwa pozycji siedzącej i stojącej. Pozycje te są używane często, ale nie trzeba ich rozróżniać ponieważ zasady poruszania się w nich są takie same. W pozycji head up plecy powinny być wyprostowane, ręce i nogi rozłożone szeroko na boki. Szybkość poruszania pionowego reguluje się poprzez wstawanie lub siadanie.

Kolejna technika Vertical RW są to wybrane pozycje na dwójkę plus kamerzysta.

• Mind Warp – jeden stoi (siedzi), drugi w headdownie trzyma obiema rękoma głowę stojącego (siedzacego).
• Totem (obaj freeflyjerzy na stojąco) – Jeden stoi drugiemu na ramionach.
• Double Head Down Care – obaj freeflyjerzy orbitują wokół siebie, kamerzysta powinien orbitować wokół nich, raz w jedną raz w drugą stronę.

Skysurfing

Konkurencja ta polega na połączeniu dwóch dyscyplin sportowych: spadochroniarstwa i surfingu. Deska, którą używa się do skoku powinna być zbliżona kształtem do snowboardowej (musi być inaczej przypięta i najczęściej sztywna).

Skoki wykonuje się z reguły z wysokości 4000 lub 5000 m w towarzystwie jednego lub dwóch kamerzystów, którzy muszą zachować bezpieczną odległość (aby nie zderzyć się z deską). Przy wykonywaniu tej odmiany spadochroniarstwa trzeba posiadać wysokie kwalifikacje, jak również duże doświadczenie w powietrzu. Zaleca się szkolenie na specjalistycznych kursach przez kwalifikowanych instruktorów.

Zasady w tej konkurencji są bardzo zbliżone do freestylowych, z tym że jest większa możliwość wykonywania ewolucji. Na zawodach oceniana jest poprawność wykonania poszczególnych figur oraz choreografia i współpraca kamerzysty z zawodnikiem.

Akrobacja indywidualna (konkurencja klasyczna)

Dyscyplina ta polega na wykonaniu pewnych ewolucji powietrznych podczas swobodnego spadania (spadanie z zamkniętym spadochronem). Akrobację wykonuje się przeważnie z wysokości 2200 m, skoczek rozpędza się najczęściej piką, czyli głową w dół, w pozycji wyprostowanej z rękoma wzdłuż ciała. W ten sposób skoczek otrzymuje niezbędną prędkość do najszybszego wykonania określonego zestawu spiral i salt zwanego wišzanką. Wiązanka – składa się z 6 figur. Zadaniem skoczka jest wykonanie czterech spiral (czyli obroty w prawo i w lewo w płaszczyźnie poziomej o 360 stopni ) oraz 2 salt w tył. Całość w układzie dwie spirale salto dwie spirale salto tworzą tzw. wiązankę. Te sześć figur nazywamy wišzanką i jest ich cztery:

• lewa – L P S L P S
• prawa – P L S P L S
• lewy krzyż – L P S P L S
• prawy krzyż – P L S L P S

L – lewa spirala, P – prawa spirala, S – salto w tył

Wiązanka wykonywana jest w tzw. sylwetce skróconej. Lecąc poziomo twarzą w dół skoczek stara się trzymać kończyny jak najbliżej osi obrotu, tak aby móc wykonać obrót jak najszybciej. Wiązanka wykonana przez skoczka trwa bardzo krótko: 5 – 6 sekund. Sędziowie oceniają czas wiązanki z dokładnościš do 1/100 sek. oraz dokładność jej wykonania z ziemi (ewolucja nagrywana jest kamerą przez teleobiektyw). Czas wykonania wišzanek figur jest mierzony tylko do 16,0 sek. Każdy czas łącznie z karami przekraczający 16,0 sek. jest zapisywany jako 16,0 sek. Za błędy w wykonaniu wiązanki sędziowie doliczają punkty karne w postaci dodatkowego czasu doliczanego do czasu i wykonania całego układu. Zazwyczaj wykonywane są cztery skoki na akrobację indywidualną, w której suma najniższych czasów z czterech skoków plasuje zawodnika na lepszym miejscu. Pełną akrobację tzn. spirale z saltami wprowadzono na VI Spadochronowych Mistrzostwach Świata które, rozegrane były w 1962 roku w USA.

Celność lądowania (konkurencja klasyczna)

Jest to jedna z najstarszych konkurencji w spadochroniarstwie jako forma współzawodnictwa. Pochodzenie tej dyscypliny jest przeniesione z wojsk powietrzno – desantowych aktualnie rozgrywana w sportowej postaci. Dyscyplina ta polega na umiejętności precyzyjnego wylądowania w wyznaczonym miejscu. Zawodnicy wykonują skoki na celność lądowania z wysokości 1000 – 1200 m z opóźnionym otwarciem spadochronu do 5 lub 10 s. Pierwotnie w skokach na celność punktacji podlegała ocena celności lądowań na krążek plus odległość ( w najbliższym kolejnym skoku ) lądowania poza krążek gdzie pomiar był wykonywany przez sędziów za pomocą taśmy mierniczej. Wynikiem jest suma odległości lądowania wszystkich wykonanych skoków w konkurencji. Skoczek, który uzyska najmniejszą liczbę punktów, zwycięża w konkurencji. Na celność lądowania skoczkowie wykonują skoki pojedynczo lub w zespołach 3-5 osobowych. W miarę wzrostu poziomu sportu spadochronowego odległość tą stopniowo zmniejszano, najpierw do 100 m, później do 25 m, według obowiązujących obecnie przepisów oceniane jest lądowanie do 16 cm od celu. Ze względu na bezpieczeństwo zawodników, skoki wykonywane są na okrągły materac z gąbki grubości ok. 0,5 m i średnicy ok. 5 m. Na środku koła umieszczona jest tzw. „patelnia” czyli elektroniczne urządzenie pomiarowe o średnicy 35 cm. Zadaniem skoczka jest trafienie w sam środek patelni czyli centro o średnicy 3 cm. Wtedy zawodnik uzyskuje „0” pkt. karnych. Zawodnicy wykonują zazwyczaj do 10 skoków na celność, w których suma uzyskanych centymetrów decyduje o zajętej pozycji. Wynik uzyskany przez skoczka (maksymalnie 16 centymetrów) wyświetlany jest na tablicy zaraz po wylądowaniu i zapisywany jest przez sędziów.

Do wyniku liczony jest tylko pierwszy styk , z patelnią można się zetknąć dowolną częścią ciała. Zwycięzcą zostaje zespół czy zawodnik, który uzyskał najniższy skumulowany wynik po wszystkich zakończonych kolejkach skoków. W sytuacji gdyby zawody nie mogły być rozegrane, zespół czy zawodnik, który został sklasyfikowany na pierwszym miejscu w ostatniej zakończonej kolejce jest zwycięzcą. Podczas zawodów jest ustalona przez sędziego głównego, kontrolera FAI oraz dyrektora zawodów maksymalna dopuszczalna prędkość wiatru przy ziemi pomiędzy 6 m/s a 8 m/s. Limit ten zostaje przekazany zawodnikom na wstępnej odprawie i będzie obowišzywał w czasie trwania zawodów. Zawodnik, który wylądował podczas, gdy wiatr przekroczył wyznaczoną prędkość, może otrzymać propozycję zaakceptowania wyniku lub powtórzenia skoku. Decyzja zawodnika o ponownym skoku musi być podjęta natychmiast w czasie 15 sekund od swojego lądowania i przed lądowaniem następnego zawodnika. Zawodnik bezzwłocznie musi poinformować o swojej decyzji sędziego konkurencji lub sędziego głównego. Jeżeli prędkość wiatru przekroczy 9 m/s wówczas konkurencja zostaje automatycznie przerwana na minimum 5 minut.Pierwsze międzynarodowe zawody spadochronowe w tej dyscyplinie odbyły się w 1919 roku w Stanach Zjednoczonych, a w 1922 r.w Europie (w Rzymie).

Swoop

Jest to jedna z najmłodszych oraz najbardziej widowiskowych dyscyplin spadochronowych. Swoop polega na dynamicznym zakręcie tuż nad ziemią, napędzeniu spadochronu do bardzo dużej prędkości oraz wykonaniu długiego poziomego lądowania. Oceny dokonuje się od bramki, przez , którą skoczek musi przelecieć do punktu, w którym spadochron utraci swą nośność i skoczek wyląduje. Bramka tu stanowi istotną rolę, jej wysokość wynosi dwa metry, zawodnik musi idealnie przelecieć pomiędzy słupkami i nie wyżej niż dwa metry nad ziemią. Do swoop’a stosuje się najnowszej generacji spadochrony (High Perfomance), czasza jest wykonana z tkaniny o zerowej przepuszczalności powietrza. Specjalna konstrukcja spadochronu oraz unikalne właściwości tkaniny nadają czaszy odpowiednią sztywność, wymaganą przy tak ekstremalnych lotach. Wielkość czaszy spadochronu celnościowego ma przeważnie około 250 stóp kwadratowych, w porównaniu czasza do swoopa ma około 95 stóp kwadratowych. W swoopie są rozgrywane trzy konkurencje: najdłuższe lądowanie, najszybsze lądowanie i lądowanie na celność w wyznaczonym polu.

Celność: W konkurencji tej należy przeciąć światło bramki wejścia i wylądować w jednym z pól punktowych. Ilość zdobytych punktów przez zawodnika zależy od tego, w jakim polu zawodnik wylądował.

Punktacja:

1 pole – znajduje się za bramką wejścia i ciągnie się do 16 metra, jest warte +10 pkt.
2 pole – znajduje się pomiędzy 16 a 18 metrem i jest warte + 20 pkt.
3 pole – znajduje się pomiędzy 18 a 21 metrem i jest to najdroższe pole + 50 pkt.
4 pole – znajduje się pomiędzy 21 a 23 metrem i jest to pole ujemne, warte -10 pkt.
5 pole – znajduje się pomiędzy 23 a 25 metrem i jest to pole ujemne, warte -20 pkt.

Pozostały obszar przed, obok i za wytyczoną trasą jest punktowany ujemnie -30 pkt oprócz pola martwego. Zawodnik, który wyląduje w tym polu uzyskuje 0 pkt. W tym polu również zawodnik może dotykać ziemi, a następnie podwyższając lot wylądować w dowolnym polu punktowym uzyskując tyle punktów ile warte jest pole, w jakim wylądował.

Suma punktów z kilku kolejek daje ostateczny wynik tej konkurencji, zwycięża zawodnik z największą ilością zdobytych punktów.

Dystans: w konkurencji tej należy przeciąć światło bramki wejścia i nie dotykając ziemi wykonać lot po wytyczonej trasie i wylądować jak najdalej od tej bramki. Uzyskana odległość mierzona jest w metrach od bramki wejścia do pierwszego kontaktu zawodnika z ziemią.

W tej konkurencji również występuje pole martwe, które znajduje się przed bramką wejścia i tylko w tym polu zawodnik może dotykać ziemi, lecz po minięciu bramki wejścia lot musi być podwyższony i zawodnik lecąc po wytyczonej trasie nie może dotykać ziemi. Odległości zdobyte w kilku kolejkach są sumowane, w tej konkurencji zwycięża zawodnik z największą zsumowaną odległością uzyskaną po odbytych kolejnych skokach.

Prędkość: konkurencja ta polega na jak najszybszym pokonaniu wytyczonej trasy od bramki wejścia do bramki wyjścia (odległość 50 metrów). Czas mierzony jest stoperem od przecięcia światła bramki wejścia do przecięcia mety, czyli bramki wyjścia.

B.A.S.E. jumping

Do wykonywania tej dyscypliny spadochronowej wystarczy jeden spadochron i wysokie urwisko, budowle, skały, mosty. Słowo „BASE” jest skrótem od czterech wyrazów: Building (budynek), Antena,Span (most), Earth (ziemia – w tym przypadku górska ściana). Powstanie BASE jumpingu w obecnej formie datuje się już bardzo dawno jeszcze przed wynalezieniem aparatu latającego, który unosił człowieka w powietrze. Do wykonywania tego rodzaju skoków wykorzystywany jest sprzęt różnišcy się trochę budową niż sprzęt wykorzystywany w innych dyscyplinach spadochronowych. Przede wszystkim różnica polega w szybszym otwieraniu się spadochronu. Po prostu musi być niezawodny. Przy każdorazowym wykonywaniu skoków typu BASE, niezależnie z jakiego obiektu wykonuje się skok towarzyszy bezpośrednie zagrożenie życia, ze względu na małą wysokość oraz niebezpieczeństwo zderzenia się z obiektem, z którego wykonuje się skok. Dlatego ten rodzaj skoków w wielu krajach jest zabroniony.